"Het ‘vrouw zijn’ is nog een deel van mij, maar ik voel me meer thuis in het non-binaire"
Tekst en fotografie door Loretta Monique.
Samen met de 20-jarige Gladys Kraus (die/hen) kijken we terug op de video die hen opnam voor iedereenisanders.nl. Het voelt ‘een beetje ongemakkelijk’ om de video terug te zien maar Gladys ziet vooral dat hen veel gegroeid is.
Het grootste verschil met toen volgens hen? "Destijds was ik nog erg gefocust op mijn seksualiteit. Nu ik dat bevestigd heb, ben ik meer bezig met gender in bredere zin.”
© Loretta Monique
Hoe kijk je terug op de video die je hebt opgenomen voor iedereenisanders.nl? “Het is wel een beetje ongemakkelijk om de video terug te zien. Ik zie door de manier waarop ik dingen uitleg dat ik echt nog een kind was. Mijn persoonlijkheid en kijk op het leven was destijds erg anders maar ook fysieke dingen zoals stijl en mijn gezicht hebben een transformatie ondergaan. Ik ben figuurlijk maar ook letterlijk gegroeid. Tegelijkertijd voelt het fijn dat deze periode in mijn leven is vastgesteld en dat ik er op kan terugkijken. Daardoor zie ik dat ik grote stappen heb gemaakt.”
Wat is voor jou het grootste verschil met de persoon die je in de video ziet en de persoon die je nu bent? “Toen we de video opnamen was ik nog erg gericht op mijn seksualiteit. Nadat ik voor mezelf had bevestigd dat ik op vrouwen val, ben ik me meer gaan verdiepen in het genderaspect van de LHBTI-gemeenschap. Ik weet dat vrouw zijn en me als vrouw identificeren nog een deel van mij is maar ik voel me ook steeds meer thuis in het genderneutrale en non-binaire. Op dit moment ben ik aan het experimenteren met verschillende voornaamwoorden. In het gezelschap van goede vrienden gebruik ik die/hen maar ik voel me ook comfortabel wanneer mensen hij/hem gebruiken. Op dit punt vind ik het nog eng om de verschillende voornaamwoorden overal te gebruiken omdat ik eerst met mezelf nog wat dingen wil uitzoeken. Het is allemaal onderdeel van een groei- en leerproces maar ik denk dat die/hen uiteindelijk toch wel zij/haar gaat vervangen.”
© Loretta Monique.
“In het gezelschap van goede vrienden gebruik ik die/hen voornaamwoorden, maar hij/hem voelt ook goed.”
Wat zou je met de kennis van nu tegen Gladijs uit de video zeggen? “Ik zou zeggen: leef je leven! En: maak je geen zorgen. Destijds maakte ik me veel zorgen maar als ik nu terugkijk op de problemen die ik had zie ik dat het echt niet nodig was om me zo druk te maken. Toch zou ik niets veranderen aan het proces waar ik doorheen ben gegaan. Het was allemaal onderdeel van mijn eigen leerproces en nodig om te kunnen groeien. Just let it happen.”
In de video vertel je over je donkere periode, hoe kijk je daar nu op terug? “Het is een deel van mij en ik heb het geaccepteerd. Nu er wat jaren overheen zijn gegaan, is het eigenlijk een klein deel van mijn leven geworden. Op dit moment zit ik in een andere donkere periode. Een periode waarin ik mezelf weer opnieuw aan het uitvinden ben vanwege onder andere mijn gender, maar pgroeien in het algemeen is gewoon hartstikke eng.”
Wie of wat heeft jou geholpen om te komen waar je nu bent? “Het voeren van oncomfortabele gesprekken. Zoals ik al eerder benoemde vind ik het op dit moment lastig om te bevestigen dat ik non-binair ben en het ook echt uit te spreken. Het is een spel in mijn hoofd waarbij ik mezelf continue afvraag: ben ik ‘het’ nu echt of niet? Ik voel me hierin nog niet echt geaccepteerd door mijn ouders. Toch ga ik die onconfortabele gesprekken wel met ze aan. Ik probeer nieuwsgierig te zijn en te peilen hoe mijn ouders naar non-binaire en transmensen kijken. Zo begrijp ik hun blik op deze onderwerpen beter en vervolgens kan ik daar dan goed op inspelen. Door wat ze mij vertellen weet ik op welke manier ik dingen kan uitleggen en hoe ik ze over non-binariteit kan vertellen.
De reactie die ze in dit soort gesprekken geven is meestal niet de reactie die ik had gehoopt en dat doet natuurlijk pijn. Toch merk ik aan mijn ouders dat ze met ieder gesprek dat we voeren een andere blik krijgen. Het is een proces van vallen en opstaan.
© Loretta Monique
“Door oncomfortabele gesprekken te voeren met mijn ouders, begrijp ik ze beter”
Ten tweede: fouten durven maken. Ik heb het gevoel dat iedereen tegenwoordig heel erg gefocust is op sociale problemen en dat dat soms onze groei tegenhoudt. Natuurlijk is het belangrijk dat je weet hoe je je in de maatschappij moet gedragen en anderen respecteert maar ik heb soms het idee dat deze hyperfocus de angst om fouten te maken vergroot. Het is niet erg als dingen niet altijd even smooth gaan. Ik vind het belangrijk om dat te benoemen, want we kunnen juist van elkaar leren.”
Speelt je vriendengroep daar ook nog een belangrijke rol in? “Zij helpen mij om te groeien en een aantal van mijn vrienden zijn ook trans. Ik heb het gevoel dat als ik niet bevriend was geweest met deze groep mensen dat het langer had geduurd om erachter te komen dat ik misschien toch non-binair ben. Of het überhaupt had aangedurfd om te spelen met verschillende voornaamwoorden. Zij geven mij een gevoel van acceptatie en validatie, door hen word ik echt gezien. Het voelt ontzettend fijn om een groep mensen te hebben waar ik me aan kan relateren en waar ik hulp aan kan vragen als ik het even niet meer weet. Die gesprekken verlopen heel soepel omdat we allemaal dezelfde ‘taal’ spreken en elkaar begrijpen. Genderexpressie is echt een belangrijk ding!”
Is er een bepaalde community die jou heeft geholpen of waar je je verbonden mee voelt? In de video vertel je dat de kerk een belangrijke plek in jou leven heeft, voel je dat nog steeds zo? “De kerk is een hoofdstuk wat ik door de afgelopen jaren heen heb afgesloten. Ik identificeer mezelf nu als atheist omdat ik geen spirituele connectie meer voel met de kerk. Tijdens mijn gelovige periode heb ik veel geleerd van de kerk, maar hoe meer ik groeide hoe minder ik me kon spiegelen aan waar de kerk voor staat. Ik bid af en toe nog omdat mijn ouders dat prettig vinden, dat is voor mij prima maar ik ben niet meer gelovig.”
Op welke dingen die je de afgelopen tijd hebt gedaan of bereikt, ben je het meest trots? “Dat ik wat meer uitgesproken ben en mezelf echt laat zien. Vooral aan mensen die mij misschien niet willen zien. Soms moet je mensen gewoon oncomfortabel maken en laten weten: ik besta ook en ik mag bestaan. Dat voelt voor mij toch als een vorm van zelfacceptatie. Mijn ruimte innemen en letterlijk mijn stem laten horen is waar ik het meest trots op ben.”
Wat had de Gladijs uit 2020 nooit verwacht dat die zou bereiken/ervaren/beleven nu in 2022? “De periode waar ik me nu in bevind voelt tegenstrijdig omdat ik me op een nieuwe zoektocht bevind wat betreft mijn gender. Aan de ene kant zit ik in een gelukkige relatie en loop ik de stage van mijn dromen als decormaker bij het Nationale Opera en Ballet. Een paar jaar geleden had ik best wel een simpele blik op mijn toekomst, ik had niet verwacht dat ik dit kon bereiken. Het voelt goed om mijn dromen werkelijkheid te zien worden. Ook hoe ik nu naar mijn gender kijk en hoe ik mij voel als persoon, voelt heel kloppend.”
“Ik laat mezelf de laatste tijd meer zien. Vooral aan mensen die mij misschien niet willen zien.”
Wat zou je adviseren aan jongeren die op dit moment door een soortgelijke transitie of periode in hun leven gaan? Welke tips heb je? “Als je de mogelijkheid hebt: durf om hulp te vragen en zorg dat je omringd wordt door mensen die jou helpen groeien. Word bewust van jezelf en vraag jezelf af: hoe voel ik me nu echt? Ik heb het gevoel dat mensen dat tegenwoordig vermijden omdat het makkelijker is die vraag niet te stellen. Het laat je oncomfortabel voelen, ik begrijp dat als geen ander. Ik stond ook op die plek, maar ik denk dat het belangrijk is om jezelf soms oncomfortabel te voelen.”